Cursus formuleren

1.1 Dubbelop
Onjuiste herhaling - Als een vast voorzetsel ten onrechte twee keer wordt gebruikt.
Tautologie - Als hetzelfde twee keer wordt gezegd met verschillende woorden van dezelfde woordsoort.
Pleonasme - Als een deel van de betekenis van een woord of woordgroep nog eens door een ander woord wordt uitgedrukt. Dat andere woord is meestal van een andere woordgroep.
Contaminatie - Als twee woorden of uitdrukkingen worden verward of ten onrechte worden vermengd.



1.2 Fouten met verwijswoorden

Antecedent	pers. vnw.	bezitt. vnw.	aanw. vnw.	betr. vnw.
mannelijk de-woord	hij, hem	zijn	deze, die	die
vrouwelijk de-woord	zij, ze (bij niet-personen: ze)	haar	deze, die	die
onzijdig (het-woord)	het	zijn, z’n	dit, dat	dat
meervoudige zelfstandige naamwoorden	ond: zij, ze lijd.vw.: hen na vz: hen meew.vw: hun	hun	deze, die	die

1.3 Incongruentie

Bij een enkelvoudig onderwerp hoort een enkelvoudige persoonsvorm. Als bij een enkelvoudig onderwerp een meervoudige persoonsvorm hoort of bij een meervoudig onderwerp een enkelvoudige persoonsvorm, dan heet dat incongruentie.

Incongruentie ontstaat vaak:

- als het onderwerp meervoudig lijkt, maar enkelvoudig is.

- als persoonsvorm en onderwerp ver uit elkaar staan.

- als een meewerkend voorwerp ten onrechte voor het onderwerp wordt aangezien.

1.4 Dat/als constructie

Een bijzin van voorwaarde begint vaak met als of wanneer. Als die bijzin niet achteraan de zin staat, ontstaat er een dat/als constructie. Vermijd die door 'volgens mij' te gebruiken in plaats van 'ik denk' of 'ik vind'.

1.5 Foutieve samentrekking

Als je twee zinnen aan elkaar plakt met en of maar, mag je delen die hetzelfde zijn in de tweede zin weglaten, maar dat mag alleen als

- de betekenis hetzelfde is, én

- de vorm hetzelfde is, én

- de grammaticale functie hetzelfde is.

Wanneer aan een van de drie genoemde voorwaarden niet voldaan wordt, is de samentrekking fout.

1.6 Foutieve beknopte bijzin

In een beknopte bijzin staat geen persoonsvorm en ook geen onderwerp. Je kunt dat onderwerp wel in gedachten invullen. Het 'denkbeeldige' onderwerp van de beknopte bijzin moet hetzelfde zijn als het onderwerp van de hoofdzin. Als dat niet zo is, klopt de zin niet.

Er zijn drie soorten beknopte bijzinnen:

- met een voltooid deelwoord

- met een onvoltooid deelwoord

- met een te + hele werkwoord

1.7 Losstaand zinsgedeelte

Bijwoordelijke bijzinnen zijn zinsdeel binnen een grotere zin. Ze mogen dus niet los staan van de zin waarin ze horen.

2.1 Praten op papier

Aantrekkelijk schrijven is schrijven alsof je spreekt, het is praten op papier. Gebruik dus verzorgde spreektaal. Dat is makkelijk voor jou en plezierig voor de lezer: hij begrijpt de tekst beter

2.2 Aanwijzingen voor het woordgebruik

Om aantrekkelijk te schrijven moet je letten op zinsbouw en woordkeus. Hier volgt een zestal aanwijzingen voor het woordgebruik:

- Gebruik geen lange woorden.

- Schrijf geen 'moeilijke' woorden over uit je bronnen.

- Schrijf alleen afkortingen van woorden die je ook uitspreekt als afkorting.

- Gebruik liever een synoniem dan een verwijswoord.

- Gebruik niet steeds hetzelfde woord.

2.3 Aanwijzingen voor de zinsbouw

Als je aantrekkelijk wil schrijven, is behalve de woordkeus ook de zinsbouw een aandachtspunt. Hier volgen drie tips:

- Formuleer korte zinnen

- Zet woorden die bij elkaar horen, zo dicht mogelijk bij elkaar

- Gebruik zoveel mogelijk actieve zinnen